ScreenHunter_221 May. 13 21.48

In de dagelijkse medische praktijk is goede communicatie belangrijk. Over wat iemand van een arts mag verwachten. Over alle zaken rond ziekten die we nog niet weten. Over hoop en vrees met betrekking tot genezing. Uitgebreide richtlijnen beschrijven veel van het medisch handelen. Sommige tellen meer dan tweehonderd bladzijden. Maar, hoe langer we richtlijnen gebruiken, hoe vaker we tegen individuele situaties aanlopen. Situaties waarin een (schildklier)ziekte toch net even anders verloopt, of waarin de behandeling toch net een beetje anders moet worden aangepakt.

Richtlijnen zijn een mooi vertrekpunt. Maar zelfs de diverse richtlijnen voor de behandeling van bijvoorbeeld hypothyreoïdie variëren, zeker als je de Amerikaanse, Britse, en Nederlandse naast elkaar legt. Een richtlijn is een samenvatting van de beste kennis die we op een bepaald gebied hebben. Soms is die kennis gebrekkig, onvolledig, of zelfs tegenstrijdig. Op het moment dat een richtlijn verschijnt, is er gedurende enkele jaren hard aan gewerkt. Een week later zijn er alweer nieuwe medische gegevens of publicaties die een nuance aanbrengen in wat als zekerheid op papier is gezet.
Dat betekent niet dat de richtlijn waardeloos is geworden, maar dat in de individuele situatie de beste behandeling in overleg met de patiënt wordt uitgestippeld. Zo begeleid ik een vrouw van 75 jaar met schildklierkanker. Bij haar eerste behandeling met radioactief jodium werd zij erg ziek. Zij heeft geen vertrouwen in de tweede jodiumbehandeling die ik haar volgens de richtlijnen moet geven. In goed overleg met haar en haar dochter kiezen we voor een aanpassing van de behandeling en een wat intensievere vervolgcontrole van haar ziekte.
De jonge vrouw die graag Cytomel wil proberen in combinatie met de Euthyrox die zij al gebruikt, wil dit doen omdat zij hoopt dat dit haar restklachten vermindert en dat zij als mens, als moeder en als echtgenote beter zal functioneren. De richtlijnen zijn terughoudend over deze behandeling. Toch zijn er meerdere publicaties die uitleggen hoe en waarom deze behandeling nuttig kan zijn, waaronder één van prof. Wiersinga uit Amsterdam (http://goo.gl/1DpdSR).
Veel mensen zien richtlijnen als absolute waarheid. Er zijn dus ook dokters die zich als het ware achter de richtlijnen verschuilen en onverbiddelijk deze combinatiebehandeling afwijzen, of deze vrouw afwijzen als ‘geen academische zorg’. En die dus mensen de deur wijzen, die hopen op een luisterend oor, en die hopen door deze behandeling wat winst te kunnen boeken in hun matige gezondheid. Zo heeft de Paardentemmer van Kos het niet bedoeld.

Dit artikel verscheen in het Juni 2016 nummer van het blad Schild (www.schildklier.nl).